Gội đầu mùa hè tưởng chừng là việc làm đơn giản nhưng hóa ra lại có thể gây hại cho sức khỏe nếu bạn không chú ý điều này.
Theo báo Người đưa tin ngày 6/6 có bài Người phụ nữ đột quỵ sau khi gội đầu vào mùa hè! Cảnh báo: Sau 60 tuổi, khi gội đầu cần ghi nhớ “4 không”. Nội dung như sau:
“Vợ chồng tôi mỗi sáng ngủ dậy việc đầu tiên là gội đầu, cảm giác sạch sẽ, tinh thần cả ngày rất khác. Sao bà nhà tôi lại bị đột quỵ cơ chứ?”, một thầy giáo đã nghỉ hưu thở dài ngoài hành lang bệnh viện, vừa mới đưa vợ ra khỏi phòng chăm sóc đặc biệt, nét mặt đầy mệt mỏi.
Ông gầy cao, sắc mặt nhợt nhạt, rõ ràng những ngày gần đây ông ngủ không ngon. Trong giọng nói pha lẫn sự bối rối và bất bình. Ông không hiểu nổi vì sao một thói quen kéo dài mấy chục năm lại có thể trở thành tai họa.
Khi bước sang tuổi 60, cơ thể đã thay đổi rất nhiều. Cũng giống như một ngôi nhà cũ, đường dây điện nước vẫn vậy, nhưng chỉ cần gặp mưa to gió lớn là dễ bị chập cháy hoặc rò rỉ.
Điều đáng tiếc là nhiều người vẫn sống trong “quán tính” quá khứ: ăn uống, vận động, tắm gội… tất cả vẫn giữ theo cách của tuổi trẻ. Nhưng một việc đơn giản như gội đầu lại có thể dẫn đến những vấn đề không ngờ. Mấu chốt là: nhìn bề ngoài thì không thấy nguy hiểm, nhưng bên trong cơ thể đã chịu tổn thương.
Ở người lớn tuổi, thành mạch máu không còn đàn hồi tốt, động mạch kém linh hoạt, thành mạch dày lên, dễ bị hẹp hoặc xuất hiện mảng xơ vữa. Mùa hè vốn đã là mùa nguy cơ cao: nhiệt độ tăng khiến máu đặc hơn, ra mồ hôi nhiều nhưng bù nước chậm, tạo áp lực lớn lên hệ tuần hoàn.
Trong điều kiện như vậy, nếu gội đầu với tư thế sai, thao tác vội vàng, hoặc dùng nước không phù hợp sẽ dễ làm hệ tuần hoàn bị rối loạn nghiêm trọng.
Lỗi phổ biến nhất là cúi đầu quá lâu. Động tác này làm giảm lượng máu lên động mạch cảnh, trong khi não rất nhạy cảm với việc thiếu máu. Ở người cao tuổi, khả năng điều tiết máu não đã suy giảm, chỉ cần thiếu máu trong vài phút, tế bào não đã có thể tổn thương.
Cúi đầu còn làm tăng kích thích thần kinh phế vị, gây nhịp tim chậm, huyết áp dao động mạnh. Có người khi cúi đầu thấy hoa mắt, ù tai, đó chính là tín hiệu sớm của việc máu lên não không ổn định.
Tuy nhiên do các triệu chứng này thoáng qua và không xảy ra hàng ngày nên nhiều người bỏ qua, cho đến khi một ngày nào đó bị ngã, ngất xỉu mới nhận ra mức độ nghiêm trọng.
Nguy hiểm hơn cả cúi đầu gội đầu là việc gội đầu ngay sau khi thức dậy buổi sáng. Khi vừa tỉnh dậy, hệ thần kinh giao cảm bắt đầu hoạt động, huyết áp sẽ tăng nhanh. Đáng lẽ quá trình này nên diễn ra từ từ, nhưng nếu bị kích thích bởi nước lạnh hoặc cử động mạnh sẽ khiến huyết áp mất kiểm soát.
Với người bị cao huyết áp, thời điểm này cực kỳ nhạy cảm, chỉ một tác động nhỏ có thể dẫn đến vỡ mạch máu hoặc tắc nghẽn. Nhiều người vẫn nghĩ gội đầu sáng sớm giúp “tỉnh táo”, mà không biết ranh giới giữa “tỉnh đầu óc” và “tổn thương não” chỉ cách nhau vài giây.
Người lớn tuổi có chức năng điều hòa nhiệt độ kém, cảm nhận nóng lạnh qua da yếu hơn, dẫn đến việc chọn sai nhiệt độ nước. Nước quá lạnh khiến mạch máu da đầu co lại nhanh, làm máu não dao động; nước quá nóng lại làm giãn mạch máu, nếu huyết áp cao thì dễ chảy máu não.
Đây không phải lý thuyết, mà là những trường hợp thực tế lặp đi lặp lại trong phòng khám. Có người vừa gội đầu xong, tóc chưa kịp khô đã không đứng dậy nổi.
Gội đầu quá thường xuyên cũng có hại. Nhìn thì như sạch sẽ, nhưng thực ra là liên tục kích thích hệ thần kinh. Mỗi lần gội đầu là một lần thử thách vi tuần hoàn.
Trên da đầu có nhiều dây thần kinh, bất kỳ thay đổi nào về nhiệt độ hay áp lực đều ảnh hưởng đến tuần hoàn não. Người trẻ có thể điều chỉnh nhanh, nhưng ở người già, tốc độ điều chỉnh chậm lại, và nếu kích thích liên tục, sẽ dần dẫn đến suy kiệt.
Nếu cộng thêm thời tiết nóng nực, gội đầu thường xuyên dễ khiến mao mạch da đầu vỡ, gây viêm cục bộ – những tổn thương mãn tính này thường không phát hiện qua khám sức khỏe, nhưng lại là “mồi lửa” cho các biến cố bất ngờ.
Ngày 20 tháng 3 năm 2025, Tạp chí Thanh niên Việt đưa tin “Cảnh báo KHẨN tới người tiêu dùng: Nếu bạn còn sử dụng chiếc cốc này để uống nước đồng nghĩa với việc “mỗi ngày đều uống thuốc độc””. Nội dung như sau:
Những vật dụng hàng ngày có thể ẩn chứa những rủi ro rất lớn cho sức khoẻ. Bức ảnh cô gái nằm bên cửa sổ nhận được lượt tương tác “khủng”, thu hút ngay từ cái nhìn đầu tiên 5 món đồ tích tụ vi khuẩn, khiến làn da mãi sần sùi, nổi mụn Mẹ đảm TP HCM: Đi chợ cả tuần trữ thực phẩm vẫn tươi, nhưng làm dấy lên tranh luận rửa cá thịt trước khi cất tủ lạnh có nên không? Cảnh báo về “chiếc cốc tử thần” đặc biệt nguy hiểm với sức khoẻ
Mới đây, Hiệu hội Người tiêu dùng Bắc Kinh (Trung Quốc) đã công bố một vụ việc gây chấn động, được biết tới với tên gọi “chiếc cốc tử thần”. Đóng vai người tiêu dùng, những nhân viên của Hiệp hội này đã mua ngẫu nhiên 50 mẫu cốc giữ nhiệt của các thương hiệu khác nhau tại các trung tâm mua sắm, địa điểm tiêu dùng và nền tảng mua sắm trực tuyến, rồi gửi đến các cơ quan kiểm định chuyên nghiệp để thử nghiệm nghiêm ngặt.
Kết quả thật đáng kinh ngạc: 19 trong số 50 loại bình giữ nhiệt không đạt tiêu chuẩn an toàn, tỷ lệ hỏng hóc lên tới 38%, làm nổi bật những vấn đề nghiêm trọng về chất lượng trên thị trường bình giữ nhiệt. Theo đó, hàm lượng kim loại nặng trong những chiếc bình này đã vượt quá tiêu chuẩn, giống như quả bom hẹn giờ trong bóng tối đe dọa sức khỏe người tiêu dùng.
Nếu bình thủy không đạt tiêu chuẩn, các ion kim loại nặng trong nước sẽ xâm nhập vào cơ thể con người, gây hại cho sức khỏe. Quá nhiều niken có thể gây dị ứng, tổn thương da và hệ hô hấp, làm tăng nguy cơ ung thư; quá nhiều mangan có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, dẫn đến mất trí nhớ và trầm cảm.
Một số người tiêu dùng sử dụng bình giữ nhiệt kém chất lượng trong thời gian dài và xuất hiện các triệu chứng như chán ăn, sụt cân, suy nhược tinh thần. Kiểm tra y tế cho thấy hàm lượng kim loại nặng trong cơ thể họ vượt quá mức nghiêm trọng, gan, thận và các cơ quan khác bị tổn thương, điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của tác hại.
Nguyên nhân là do những thương gia vô đạo đức sử dụng vật liệu sản xuất kém chất lượng để tối đa hóa lợi nhuận và giảm chi phí. Thép không gỉ trên thị trường được chia thành loại công nghiệp và loại thực phẩm. Thép không gỉ loại công nghiệp, chẳng hạn như các mẫu 201 và 202, có hàm lượng mangan cao và khả năng chống ăn mòn kém. Nó không phù hợp để làm lớp lót bình giữ nhiệt khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm. Tuy nhiên, nó được sử dụng trong sản xuất bởi các doanh nghiệp vô đạo đức, dẫn đến hàm lượng kim loại nặng quá mức.
Thép không gỉ dùng trong sản xuất các dụng cụ đựng thực phẩm, chẳng hạn như mẫu 304 và 316, có khả năng chống ăn mòn và độ ổn định tốt, đồng thời có thể ngăn ngừa sự kết tủa của kim loại nặng. Thép không gỉ 304 chứa 18% crom và 8% niken, có khả năng chống axit và kiềm; thép không gỉ 316 bổ sung molypden vào 304 để cải thiện khả năng chống ăn mòn.
Tuy nhiên, do chi phí cao của thép không gỉ dùng trong thực phẩm nên những gian thương đã thay thế nó bằng thép không gỉ dùng trong công nghiệp, gây ra mối đe dọa tiềm ẩn đối với sức khỏe người tiêu dùng.
Làm thế nào để tránh “cốc tử thần”
Trước vô số loại cốc giữ nhiệt trên thị trường, chỉ khi nắm vững phương pháp lựa chọn thực tế, bạn mới có thể tránh được những “chiếc cốc chết người” và bảo vệ sức khỏe của mình.
Nhìn vào các dấu hiệu trên mẫu mã là bước quan trọng đầu tiên. Kiểm tra cẩn thận nhãn trên lớp lót hoặc vật liệu đóng gói của bình giữ nhiệt. Kiểm tra cẩn thận nhãn trên lớp lót hoặc vật liệu đóng gói của bình giữ nhiệt. Các nhãn khác nhau có ý nghĩa khác nhau. SUS304 là loại thép phổ biến, có khả năng chống ăn mòn và độ ổn định tốt, đảm bảo an toàn cho nước uống.
SUS316 bổ sung molypden vào SUS304 và phù hợp hơn với đồ uống có tính axit hoặc sử dụng lâu dài. Hãy cẩn thận với những bình giữ nhiệt không có nhãn hoặc nhãn không rõ ràng vì vật liệu của chúng không rõ nguồn gốc, chất lượng khó đảm bảo và có nguy cơ cao chứa hàm lượng kim loại nặng quá mức.
Đánh giá chất lượng bằng cảm nhận và mùi cũng đơn giản và hiệu quả. Một chiếc cốc giữ nhiệt chất lượng tốt hơn sẽ tạo cảm giác thoải mái hơn và nặng hơn. Sau khi mở, chỉ có mùi kim loại thoang thoảng, không có mùi lạ. Tuy nhiên, bình giữ nhiệt kém chất lượng có chi phí vật liệu thấp, gia công thô, sờ vào có cảm giác thô, nhẹ, bề mặt có khuyết điểm, có mùi hăng khi mở và chứa các chất độc hại như formaldehyde và benzen, gây hại cho sức khỏe.
Tất nhiên, khả năng giữ nhiệt và giữ ấm cũng rất quan trọng . Để kiểm tra độ kín, hãy đổ đầy nước nóng vào cốc, vặn chặt nắp và lật ngược cốc xuống để quan sát xem có giọt nước nào rỉ ra từ xung quanh nắp không. Nếu không có giọt nước rỉ ra thì độ kín tốt. Bạn cũng có thể lắc nhẹ cốc và lắng nghe tiếng nước chảy. Nếu tiếng nước chảy lớn thì độ kín có thể kém.
Để kiểm tra khả năng giữ nhiệt, hãy đổ đầy nước nóng vào cốc, vặn chặt nắp và để một lúc. Chạm vào cốc. Nếu nhiệt độ thấp, điều đó có nghĩa là khả năng giữ nhiệt tốt. Nếu nóng, điều đó có nghĩa là khả năng giữ nhiệt kém. Một chiếc bình giữ nhiệt chất lượng cao chứa đầy nước nóng có thể duy trì hiệu quả cách nhiệt tốt trong hơn 6-12 giờ.
Ngoài việc lựa chọn bình giữ nhiệt an toàn, việc sử dụng đúng cách cũng rất quan trọng , để bình vừa phát huy được tác dụng vừa tránh được các nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Trước khi sử dụng cốc mới, hãy đảm bảo vệ sinh và khử trùng cốc thật sạch. Do quá trình sản xuất, vận chuyển và lưu trữ, bình thủy điện dễ bị nhiễm bụi, vi khuẩn và tạp chất. Nếu không được vệ sinh trước khi sử dụng, các chất ô nhiễm có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua nước uống.
Đầu tiên, hãy vệ sinh cẩn thận lớp lót, nắp cốc, vòng đệm, v.v. bằng nước ấm và chất tẩy rửa trung tính để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất; sau đó rửa sạch bằng nước sạch để đảm bảo không còn cặn chất tẩy rửa. Cuối cùng, đổ đầy nước sôi, đậy nắp và ngâm trong 15-20 phút để khử trùng ở nhiệt độ cao, sau đó bạn có thể yên tâm sử dụng.
Ngoài ra, cũng có một số quy tắc khi sử dụng bình giữ nhiệt để đựng nước. Không nên đổ quá đầy nước vào cốc. Nên đổ khoảng 80%-90% dung tích cốc để tránh nước nóng tràn ra ngoài và gây bỏng khi vặn nắp. Sau khi đổ nước nóng vào, hãy đợi một lúc cho đến khi nhiệt độ nước giảm xuống một chút trước khi vặn chặt nắp cốc để tránh nhiệt độ nước cao gây ra áp suất cao bên trong cốc, gây khó mở. Sau khi sử dụng, đậy nắp cốc kịp thời để tránh bụi bẩn và vi khuẩn xâm nhập.
Mặc dù cốc thủy tinh có khả năng giữ nhiệt tốt nhưng không phải loại đồ uống nào cũng thích hợp để bảo quản lâu dài. Sữa và sữa đậu nành giàu chất dinh dưỡng, dễ sinh sôi vi khuẩn, bảo quản lâu ngày sẽ bị hỏng. Uống vào có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc thực phẩm như đau bụng, tiêu chảy. Nên nấu chín và uống ngay.
Thuốc Đông y có thành phần phức tạp, dễ xảy ra phản ứng hóa học ở nhiệt độ cao và môi trường ẩm ướt, có thể làm giảm hiệu quả hoặc sản sinh ra các chất có hại. Thuốc cũng dễ sinh sôi vi khuẩn và nấm mốc, do đó không thích hợp để bảo quản lâu dài trong bình thủy.
Khi pha trà bằng bình giữ nhiệt, một lượng lớn chất dinh dưỡng và chất thơm sẽ bốc hơi, hương vị và giá trị dinh dưỡng sẽ giảm, dễ sinh sôi vi khuẩn và tạo mùi. Tốt nhất nên dùng ấm trà hoặc ly thủy tinh để pha trà.
Khi mua bình giữ nhiệt, bạn nên kiểm tra kỹ nhãn mác sản phẩm và lựa chọn các kênh thông thường để mua sản phẩm của các thương hiệu uy tín ; khi sử dụng bình giữ nhiệt, bạn nên tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng, tránh bảo quản một số loại đồ uống trong thời gian dài và thường xuyên vệ sinh, khử trùng bình giữ nhiệt. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có thể tránh xa tác hại của “chiếc cốc tử thần” và biến chiếc cốc thủy tinh trở thành trợ thủ đắc lực cho cuộc sống khỏe mạnh của chúng ta.