Giấc ngủ là một phần thiết yếu của cuộc sống, nhưng ngày càng nhiều người đang đánh mất điều này bởi thói quen sinh hoạt thiếu điều độ, áp lực cuộc sống và lạm dụng thiết bị công nghệ. Mất ngủ không chỉ gây mệt mỏi mà còn để lại hậu quả nghiêm trọng đối với thể chất và tinh thần.
Căn bệnh phổ biến nhưng dễ bị xem nhẹ
Mất ngủ không chừa một ai, từ học sinh, người trưởng thành đến người cao tuổi. Nhiều người có thể đã từng trải qua cảm giác trằn trọc, ngủ không sâu hoặc thức giấc lúc nửa đêm. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là phần lớn trường hợp thường bị xem nhẹ, không được thăm khám và điều trị đúng cách.
Ảnh: Internet
Theo các chuyên gia tâm thần học, khoảng 1/3 dân số từng than phiền về mất ngủ, nhưng chỉ từ 6 đến 15% trong số này được chẩn đoán và can thiệp y tế phù hợp. Mất ngủ không chỉ đơn thuần là “ngủ ít” mà là biểu hiện của rối loạn giấc ngủ – tình trạng ảnh hưởng đến chất lượng, thời gian và hiệu quả phục hồi của giấc ngủ.
Tác hại lan rộng đến sức khỏe thể chất và tinh thần
Hệ quả của mất ngủ không chỉ dừng lại ở cảm giác mệt mỏi hay giảm hiệu suất làm việc. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, mất ngủ kéo dài có thể dẫn đến nguy cơ cao hơn đối với hàng loạt bệnh lý nghiêm trọng như:
Tim mạch
Tiểu đường
Trầm cảm và lo âu
Bệnh Parkinson
Suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ
Các đối tượng dễ bị ảnh hưởng gồm người làm ca đêm, học sinh chịu áp lực học tập, phụ nữ tiền mãn kinh, người cao tuổi và những ai thường xuyên sống trong tình trạng căng thẳng.
Ảnh: Internet
Một trường hợp điển hình là một phụ nữ 40 tuổi tại Hà Nội. Từng có cuộc sống ổn định, nhưng sau giai đoạn áp lực từ công việc và con cái thi cử, chị bắt đầu có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ. Ban đầu là ngủ muộn, sau đó là mất ngủ kéo dài, tỉnh giữa đêm và khó quay lại giấc ngủ. Dù có thời gian nghỉ ngơi ban ngày, chị vẫn không thể chợp mắt, dẫn đến suy giảm thể lực, dễ cáu gắt, giảm hiệu quả làm việc.
Sau khi tìm đến chuyên gia, chị được chẩn đoán mắc chứng mất ngủ không thực tổn, cần can thiệp toàn diện bằng thuốc, trị liệu tâm lý và các bài tập thư giãn. Chỉ sau hai tuần, tình trạng đã cải thiện rõ rệt.
Thủ phạm thầm lặng: stress, ánh sáng xanh, thói quen xấu
Khoảng 80% trường hợp mất ngủ có liên quan đến căng thẳng kéo dài. Người sống nội tâm, ít chia sẻ càng dễ tích tụ áp lực, dẫn đến rối loạn giấc ngủ. Bên cạnh đó, việc sử dụng điện thoại, máy tính bảng trước khi ngủ cũng là tác nhân không thể bỏ qua.
Ảnh: Internet
Ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử làm rối loạn đồng hồ sinh học, ức chế melatonin – hormone giúp cơ thể thư giãn và vào giấc ngủ, khiến não bộ hiểu nhầm rằng vẫn đang trong trạng thái thức.
Ngoài ra, lối sống không lành mạnh như ăn quá no buổi tối, uống cà phê hoặc thức khuya thường xuyên cũng góp phần khiến giấc ngủ bị đảo lộn.
Điều trị đúng cách: kết hợp nhiều phương pháp
Một trong những rào cản lớn khiến người bệnh ngại điều trị là nỗi lo lệ thuộc vào thuốc ngủ. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định việc dùng thuốc hoàn toàn có thể an toàn và hiệu quả nếu được kê đơn đúng liều, đúng loại và phối hợp với các biện pháp điều chỉnh hành vi, trị liệu thần kinh.
Giấc ngủ không đơn giản là thời gian cơ thể nghỉ ngơi mà còn là lúc tái tạo năng lượng, phục hồi hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình học hỏi, ghi nhớ. Do đó, việc xây dựng vệ sinh giấc ngủ là điều bắt buộc để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Làm gì để cải thiện giấc ngủ mỗi ngày?
Để phòng tránh và cải thiện tình trạng mất ngủ, các chuyên gia khuyến nghị:
Tránh dùng điện thoại, laptop ít nhất 1 giờ trước khi ngủ
Không uống cà phê sau 3 giờ chiều
Ăn nhẹ buổi tối, tránh quá no
Thư giãn bằng các bài tập thở, thiền hoặc giãn cơ
Tạo không gian ngủ yên tĩnh, thoáng mát, ít ánh sáng
Duy trì giờ đi ngủ và thức dậy cố định, kể cả cuối tuần
Ảnh: Internet
Nếu tình trạng mất ngủ xảy ra hơn 3 lần mỗi tuần, kèm theo biểu hiện mệt mỏi, giảm khả năng tập trung hay rối loạn cảm xúc, người bệnh nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa tâm thần hoặc thần kinh để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Nguồn: https://www.webtretho.com/f/meo-hay-suc-khoe-va-doi-song/mat-ngu-ke-am-tham-bao-mon-suc-khoe